Palące problemy nauki w Polsce

Prof. Janina Jóźwiak o problemach polskiej nauki

Nauka w Polsce

Podstawowym problemem polskiej nauki jest jej niedofinansowanie – mówiła prof. Janina Jóźwiak podczas sesji „Polskie uczelnie wobec wyzwań współczesności”, która odbyła się na Uniwersytecie Warszawskim. W wykładzie „Dylematy modernizacji polskiej nauki” prof. Jóźwiak zwróciła uwagę, że wydatki na badania naukowe w Polsce w 2008 roku sięgnęły 0,33 proc. produktu krajowego brutto. Podkreśliła, że dwie trzecie środków przeznaczonych na naukę pochodzi z budżetu państwa. Jej zdaniem – w porównaniu z innymi krajami europejskimi, w których dotacje budżetowe stanowią wsparcie wielkości jednej trzeciej proc., a pozostała część pochodzi ze środków sektora gospodarczego – nie jest to korzystna proporcja. 

Jej zdaniem powszechnie stosowana parametryzacja oceny, zgodnie z którą każde osiągnięcie naukowe było punktowane, choć kiedyś była rewolucyjna, to jednak z czasem się „przeżyła”. Obecnie w wielu europejskich krajach środki finansowe rozdziela się często na podstawie międzynarodowego znaczenia badań prowadzonych np. przez daną uczelnię czy instytut.

W ocenie prof. Jóźwiak, jednym z najbardziej palących problemów polskiej nauki jest system karier. „System awansów i promocji w polskiej nauce jest dalece niedoskonały, a obowiązkowa habilitacja jako etap końcowy jest nieporozumieniem” – ocenia prof. Jóźwiak. Habilitacja wcale nie gwarantuje jakości prowadzonych badań. W Polsce większość prac habilitacyjnych przedstawiana jest przez osoby pomiędzy 40. a 50. rokiem życia. Największym minusem polskiego systemu karier jest jednak brak udziału naukowców w międzynarodowych projektach czy konferencjach. Poza granicami kraju właśnie ten czynnik jest podstawowym kryterium oceny naukowca.