Konstytucja dla Nauki jest pierwszą od lat kompleksową modyfikacją podejścia do badań naukowych, nauczania studentów i zarządzania uczelnią, dlatego skala zmian, jakie idą za nową ustawą, jest znacząca. Przepisy ustawy wdrażane są stopniowo, co daje czas i możliwość na właściwe wykorzystanie nowych szans w zarządzaniu uczelnią. Od tej pory nad optymalnym wcielaniem w życie Konstytucji dla Nauki czuwać będzie powołany na mocy rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego zespół do spraw monitorowania wdrażania reformy szkolnictwa wyższego i nauki.
Przygotowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) projekt ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki przewiduje, że Fundusz zostanie dofinansowany kwotą 500 mln zł, poprzez obniżenie funduszu statutowego BGK.
…..Z Funduszu ma być finansowana nowatorska formuła współpracy naukowej: wirtualny instytut badawczy (WIB).
WIB będzie stanowił formę organizacji pracy wyselekcjonowanych, konkurencyjnych na poziomie międzynarodowym zespołów badawczych, prowadzących działalność naukową o wysokim potencjale zastosowań społeczno-gospodarczych, której wyniki mają zostać skomercjalizowane. Pracami pokieruje lider o uznanym dorobku naukowym……
…Powołaliśmy komitet, który będzie koordynował wystąpienia środowiska humanistycznego. Będziemy mówić jednym głosem. Decyzje będziemy podejmować kolegialnie. Minister Jarosław Gowin nie będzie już mógł wygrywać jednych naukowców przeciwko drugim.
A miało to miejsce?
Teraz minister dobiera sobie rozmówców. Po zjednoczeniu środowiska naukowego wokół Polskiej Akademii Nauk będzie musiał się liczyć z oficjalną reprezentacją.
Kto wejdzie w jej skład?
Przewodniczący komitetów Nauk Humanistycznych Polskiej Akademii Nauki. Do jego składu został zaproszony prof. Andrzej Nowak, ja jako przewodniczący Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej, przedstawiciele dziekanów wydziałów humanistycznych oraz studenci. Prof. Nowak z racji swoich licznych obowiązków nie mógł się pojawić, ale przysłał nam piękny list, napisany bardzo dobrą polszczyzną. Precyzyjnie wyjaśnił, jaka jest stawka cywilizacyjna, społeczna i kulturalna reformy nauki wprowadzanej przez ministra Gowina…..
Nauka w Polsce wymaga zdecydowanej reformy. Przyjęta niedawno ustawa, nazywana niekiedy Konstytucją dla Nauki, mimo pewnych wad, daje do tego narzędzia – piszą w liście przedstawiciele świata nauki.
Jednym z nich jest zwiększenie autonomii uczelni. Drugim natomiast jest finansowe promowanie instytucji prowadzących badania najwyższej jakości, czyli badania, które dzięki swojej doniosłości mają szansę zaistnieć w międzynarodowym obiegu naukowym. Jednak wiele wskazuje na to, że znaczna część polskich uczelni i instytutów badawczych nie chce skorzystać z szansy, jaką daje nowa ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Ich głównym celem jest wykorzystanie autonomii wynikającej z nowych rozwiązań do zachowania status quo. Wypowiedzi niektórych przedstawicieli naszego środowiska wręcz podważają potrzebę i znaczenie podnoszenia jakości i międzynarodowej widzialności polskiej nauki.
Nauka w Polsce wymaga zdecydowanej reformy. Przyjęta niedawno ustawa, nazywana niekiedy Konstytucją dla Nauki, mimo pewnych wad, daje do tego narzędzia – piszą w liście przedstawiciele świata nauki.
Jednym z nich jest zwiększenie autonomii uczelni. Drugim natomiast jest finansowe promowanie instytucji prowadzących badania najwyższej jakości, czyli badania, które dzięki swojej doniosłości mają szansę zaistnieć w międzynarodowym obiegu naukowym. Jednak wiele wskazuje na to, że znaczna część polskich uczelni i instytutów badawczych nie chce skorzystać z szansy, jaką daje nowa ustawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Ich głównym celem jest wykorzystanie autonomii wynikającej z nowych rozwiązań do zachowania status quo. Wypowiedzi niektórych przedstawicieli naszego środowiska wręcz podważają potrzebę i znaczenie podnoszenia jakości i międzynarodowej widzialności polskiej nauki…….
Przepisy wykonawcze do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce prowadzić mogą do marginalizacji nauk humanistycznych – uważają organizatorzy Nadzwyczajnego Kongresu Humanistyki Polskiej. Swoje obawy przedstawią w sobotę w Warszawie.
Nadzwyczajny Kongres Humanistyki Polskiej (NKHP) jest organizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne (PTH) i Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego „z pełną aprobatą Przewodniczących komitetów nauk humanistycznych przy wydziale pierwszym PAN” – jak napisano na stronie internetowej wydarzenia. Konferencja odbędzie się 26 stycznia w Warszawie.
„Ważnym i pilnym zadaniem Kongresu jest wywarcie nacisku na MNiSW w sprawie przygotowywanych przez nie rozporządzeń, które prowadzą do deprecjacji nauk humanistycznych” – napisano w tekście programowym……
Informujemy, że otwarty został nabór kandydatów na członków Komisji Ewaluacji Nauki. Na zgłoszenia czekamy do 25 stycznia 2019 roku.
Zgodnie z art. 323 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669) Minister powołuje Komisję Ewaluacji Nauki (KEN).
Do zadań KEN należy:
przeprowadzanie ewaluacji jakości działalności naukowej;
przygotowanie projektów wykazów:
monografii naukowych,
czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych;
przedstawianie Ministrowi propozycji kategorii naukowych dla podmiotów poddanych ewaluacji;
sporządzanie opinii i ocen w sprawach określonych przez Ministra lub z własnej inicjatywy;
ewaluacja jakości kształcenia w szkole doktorskiej;
sporządzanie analiz w zakresie ewaluacji jakości działalności naukowej i jakości kształcenia
w szkołach doktorskich;
współpraca z krajowymi i międzynarodowymi instytucjami zajmującymi się ewaluacją jakości działalności naukowej.
Wykaz, który obejmuje 536 pozycji, powstał we współpracy ze środowiskiem naukowym. W przyszłości będzie uzupełniany przez Komisję Ewaluacji Nauki (KEN), która rozpocznie swoją pierwszą kadencję 1 marca 2019 roku. Z kolei monografie wydane w wydawnictwach spoza ministerialnego wykazu będą mogły zostać zgłoszone do ewaluacji i uzyskać 80 punktów. Wszystko będzie zależało od oceny ekspertów KEN-u…..Wykaz wydawnictw monografii naukowych jest nowym instrumentem prowadzenia polityki naukowej przez państwo polskie. Jest to instrument stosowany w świecie nauki. Spośród państw Unii Europejskiej podobne rozwiązania w swoich systemach oceny jakości działalności naukowej wprowadziły już Hiszpania (SPI Scholarly Publishers Indicators), Finlandia (Publication Forum) i Norwegia (Norwegian Register for Scientific Journals, Series and Publishers).
Spółki tworzone przez jednostki naukowe nie sprawdziły się dotychczas jako skuteczne narzędzie pozwalające na transfer wyników badań naukowych lub prac rozwojowych do gospodarki – ocenia NIK. Mimo nakładów finansowych efekty ich prac są mizerne, a przychody znikome, uzyskiwane głównie z usług doradczych czy szkoleniowych. Spółki generalnie nie otrzymują wyników prac badawczych, które mogłyby podlegać komercjalizacji. Takie uwarunkowania ograniczają więc możliwość osiągnięcia celu, dla którego spółki zostały utworzone – zauważa NIK.
Prezydent Andrzej Duda zaprosił prof. Andrzeja Nowaka, aby omówić kontrowersje wokół Konstytucji dla Nauki – poinformował w czwartek prezydencki minister Wojciech Kolarski. W jego ocenie ta sprawa „nie ma charakteru politycznego” i jest ważna „dla państwa polskiego, dla szkolnictwa wyższego”.
Uważam, że to jest ważna sprawa dla państwa polskiego, dla szkolnictwa wyższego (…), ale to, co ważne w słowach prof. Nowaka, to nie kwestionowanie ustawy, czyli Konstytucji dla Nauki jako takiej, tylko pewnych rozporządzeń wykonawczych, które wynikają z zapisów tejże ustawy
….. oprócz Uniwersytetu Warszawskiego i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, które podpisały już w tej sprawie list intencyjny, szykuje się też w przyszłym roku federacja Wyższych Szkół Bankowych. – Rozmowy na temat tej formy współpracy toczą się też w Poznaniu, Lublinie i Białymstoku……Ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 2024) dała im do ręki nowe narzędzie. – Federacja nie oznacza konsolidacji, czyli łączenia się w jeden podmiot. Pozwala zachować tożsamość i odrębność formalno-prawną uczelni wchodzących w jej skład – zaznacza Maciej Kolasiński. Z perspektywy uczelni wyższych to jedna z istotnych zalet takiej formy współdziałania. Ale niejedyna.
Prawie 47 proc. pracujących za granicą polskich naukowców nie planuje powrotu do kraju; połowa spośród nich widzi korzyści z kontaktów z naukowcami z Polski, brakuje im jednak okazji do współpracy z nimi – wynika z badania przeprowadzonego przez fundację Polonium.
…..Spośród osób biorących udział w badaniu 46,8 proc. zadeklarowało, że „na pewno” lub „prawdopodobnie” nie wróci do Polski, 25,6 proc. badanych osób było niezdecydowanych, z kolei 27,1 proc. stwierdziło, że planuje powrót do kraju. 0,5 proc. badanych osób nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie….dr Rafał Mostowy z fundacji Polonium, cytowany w przesłanej PAP informacji prasowej. „Potencjał tych osób jest olbrzymi, to w Polsce się wykształcili, ale inne kraje na tym skorzystają. W rezultacie skupiamy się na tworzeniu programów powrotowych dla naukowców, zapominając o tym co najważniejsze, czyli nawiązaniu z nimi współpracy i budowaniu relacji. Bez networkingu także z tymi, którzy wracać do Polski nie planują, tracimy olbrzymi kapitał społeczny” – dodaje…….
Do końca obecnej kadencji rządu ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym nie będzie nowelizowana – zadeklarował minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
Konstytucja dla nauki weszła w życie ponad miesiąc temu. Jednak niektóre jej zapisy cały czas budzą zastrzeżenia nie tylko środowiska naukowego, ale też rzecznika praw obywatelskich.
Chodzi przede wszystkim o przepis przyznający sędziom trzech sądów (SN, NSA, TK), w tym sędziom w stanie spoczynku, prawo do dożywotniego zatrudnienia na uczelni w charakterze nauczycieli akademickich, bez względu na wynik oceny pracowniczej…….
Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) to instytucja, która w przyszłości powinna w istotny sposób wpływać na zagraniczny wizerunek Polski – ocenił we wtorek wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
„Nowa instytucja musi przejść przez fazę organizacji – trzeba kupić biurka, komputery, znaleźć odpowiednie pomieszczenia…..
Rady uczelni, które mają się pojawić na polskich uczelniach publicznych, funkcjonują już w innych krajach. Tam – podobnie jak w Polsce – przed wprowadzeniem takich rad pojawiała się krytyka, ale katastrofalne wizje się nie spełniły – mówi w wywiadzie dla PAP socjolog nauki dr hab. Dominik Antonowicz.
…..PAP: Czy pana zdaniem wprowadzenie takich rad na polskich uczelniach to dobry pomysł?
Tak. Zmiana ta rozpocznie stopniowy proces otwierania się uczelni na świat zewnętrzny. Obecny model ustroju polskich uczelni jest autarkiczny, to znaczy ukierunkowany przede wszystkim na równoważenie interesów różnych grup wewnątrz uczelni. To uniemożliwia skuteczne zarządzanie nią w warunkach nieustannej, często międzynarodowej konkurencji. W tym sensie ten system bardziej wpisuje się w realia lat 60. XX wieku, niż odpowiada wyzwaniom, stojącym przed współczesnymi instytucjami akademickimi. A wyzwaniami tymi są: sterowność organizacyjna, ukierunkowanie na efekty oraz umiejętność adoptowania się do dynamicznie zmieniającego się otoczenie zewnętrznego….
Promocja wielkich, lecz niedostatecznie znanych polskich naukowców i odkrywców powinna stać się ważnym element budowania wizerunku kraju – pisze prof. Michał KLEIBER
Osiągnięcia naukowe uczonych traktowane są powszechnie jako istotny element potwierdzający rozwojowe ambicje kraju, w którym pracują, dokumentują cywilizacyjną dojrzałość obywateli i znaczenie przywiązywane do procesu kształcenia na wszystkich poziomach. Poziom nauki oceniany na bazie danych statystycznych dotyczących cytowań, międzynarodowych nagród, prowadzonych projektów, uzyskanych patentów czy osiągnięć innowacyjnych firm, a przede wszystkim przełomowych osiągnięć indywidualnych twórców i grup badawczych jest już od dawna niezwykle istotnym elementem budowy wizerunku we wszystkich rozwiniętych krajach…..
10 października podczas posiedzenia Senatu UW prof. Marcin Pałys, rektor UW zaprezentował materiał roboczy opracowany przez zespół rektorski „Uniwersytet Warszawski a nowa ustawa o nauce i szkolnictwie wyższym. Nauka, kształcenie, szkoły doktorskie, rada uczelni (pdf)”. Dokument powstał w wyniku dyskusji prowadzonych w ubiegłym roku podczas spotkań otwartych dla społeczności, pracy think tanków, rozmów zespołu rektorskiego z radami wydziałów. Materiał stanowi punkt wyjścia do dalszej debaty. Konkluzje z dyskusji dotyczącej zaprezentowanego materiału, która odbyła się na posiedzeniu Senatu, zostaną zawarte w kolejnych opracowaniach……
Od 1 października br. wydziały uczelni z najgorszą oceną działalności badawczej nie mogą nadawać habilitacji. A władze uczelni będą zobligowane, by studentkom w ciąży zapewnić indywidualny tok studiów. O zmianach, jakie pojawią się w tym roku akademickim na uczelniach, mówi PAP wiceminister nauki Piotr Müller..
…Wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego Piotr Müller pytany w rozmowie z PAP, jak zmieni się praca na uczelniach w najbliższym roku akademickim, odpowiedział: „Środowisko akademickie będzie skupiać się na debacie, jak w najbliższym czasie zmieniać swoje uczelnie”. Uczelnie mają rok, by wypracować nowe statuty i nową strukturę uczelni, która lepiej będzie odpowiadać wymogom nowej ustawy. „A to będzie budziło emocje, bo uczelnie zyskają większe możliwości decydowania o swojej strukturze” – dodał.
Konstytucję dla Nauki odróżnia się od obowiązujących dotychczas przepisów to, że stawia na wolność i jakość. Wyższa jakość kształcenia studentów to kwestia kilku lat; przełom w badaniach naukowych nastąpi w ciągu 5 lat – ocenił w rozmowie z szef resortu nauki Jarosław Gowin…..
Wicepremier uważa, że efekty reform będą przychodzić stopniowo. „Pewne zmiany już są widoczne np. w tym roku uzyskaliśmy najwięcej grantów ERC (Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych – przyp. PAP) w historii naszej obecności w UE. To nie jest przypadek. Ta liczba grantów ERC powoli, ale systematycznie rośnie. Tak samo rośnie pozycja polskich uczelni w rankingach międzynarodowych” – powiedział.
Jako inny przykład szerszej autonomii uczelni, którą te uzyskają po wejściu w życie nowych przepisów, szef resortu nauki wskazał zamianę dotacji na rzecz subwencji. „Do tej pory uczelnie otrzymują dotacje i wszystkie środki finansowe są bardzo precyzyjnie naznaczone przez ministerstwo i mogą być wykorzystywane na określone cele. Po wejściu w życie Konstytucji dla Nauki uczelnie będą otrzymywały subwencje, czyli pewną ogólną sumę pieniędzy i same będą jak najsensowniej te środki wykorzystywać” – mówił.(PAP)
Odejście od sztucznego zawężania badań, dostosowanie klasyfikacji dyscyplin do standardów międzynarodowych i możliwość uczciwej oceny działalności naukowej – to podstawowe cele nowego rozporządzenia w sprawie dyscyplin. Projekt na etapie konsultacji był szeroko dyskutowany. Pod wpływem argumentów środowiska dokonano korekt niektórych założeń. Jak wygląda wobec tego ostateczna wersja dokumentu?
Astronomia pozostaje odrębną dyscypliną w ramach dziedziny nauk ścisłych i przyrodniczych – to najważniejsza zmiana względem pierwotnego projektu rozporządzenia w sprawie dziedzin naukowych i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych. ……
Podział dyscyplin nie jest autorskim pomysłem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Punktem wyjścia do budowy klasyfikacji jest systematyka dziedzin i dyscyplin przyjęta przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Zaproponowana w projekcie klasyfikacja została opracowana w oparciu o propozycję przygotowaną przez przedstawicieli Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, Komitetu Polityki Naukowej, Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych.
***
Rozporządzenie wchodzi w życie 1 października 2018 roku.
Wraz z wejściem w życie 1 października nowej ustawy o szkolnictwie wyższym nie nastąpi rewolucja – powiedział PAP minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin. Według niego najważniejszym zadaniem uczelni w najbliższym roku będzie przygotowanie nowych statutów. ….Według Gowina na transformacji na uczelniach skorzystają głównie młodzi pracownicy naukowo-dydaktyczni. Będzie to miało związek z likwidacją tzw. minimów kadrowych. „Minima kadrowe powodowały, że na wielu uczelniach, zwłaszcza tych małych, zatrudniano profesorów emerytowanych, którzy niekoniecznie pasowali do profilu uczelni, do profilu kierunku, ale – jak to się mówi – +dawali uprawnienia+. Teraz już nikt nie będzie musiał dawać tych uprawnień, w związku z tym spodziewam się, że rozpocznie się proces odmładzania kadry naukowo-dydaktycznej. Moim zdaniem będzie to zdecydowanie pozytywne zjawisko” – powiedział.
„Nie jest przypadkiem, że wdrażanie ustawy zaczynamy od spotkania ze środowiskiem samorządów studenckich. Środowiskiem, które reprezentuje 1,5 mln rzeszę młodych, ambitnych, zdolnych Polaków” – powiedział minister…..
Przewodniczący Parlamentu Studentów RP Tomasz Tokarski powiedział, że „Ustawa 2.0 jest dobrym aktem prawnym dla studentów”. Ocenił, że podczas przygotowywania przepisów resort nauki był otwarty na oczekiwania i potrzeby studentów.
W tegorocznym rankingu po raz 16. za najlepszą uczelnię świata został uznany amerykański Harvard. Na drugim i trzecim miejscu, tak jak w ubiegłym roku, znalazły się: amerykański Stanford oraz brytyjski Cambridge.
W tegorocznym zestawieniu po raz kolejny znalazły się dwie polskie uczelnie – Uniwersytet Warszawski oraz Uniwersytet Jagielloński.
Uniwersytet Warszawski, tak jak w ubiegłym roku, znalazł się w czwartej setce rankingu. Tak klasyfikowane UW było od początku istnienia rankingu, jedynie w 2016 r. zanotowano spadek uczelni do piątej setki.
Z kolei Uniwersytet Jagielloński wciąż zajmuje miejsce w piątej setce zestawienia. W latach 2004-2015 uczelnia była lepiej pozycjonowana w rankingu, znajdowała się w czwartej setce. W 2016 r. UJ przesunęło się jednak do dalszej setki i od tego czasu podobny wynik się utrzymuje.
Dokładne miejsca uczelni na rankingu znane jest tylko w przypadku 100 najlepszych uczelni świata. Pozostałe uczelnie wymieniane są już tylko w grupach liczących 50 lub 100 uczelni.
Konstytucja dla Nauki zacznie obowiązywać od najbliższego roku akademickiego, czyli od 1 października 2018 roku. Ze względu na głęboki charakter zmian w funkcjonowaniu uczelni, jaki wprowadzi ustawa, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego będzie aktywnie wspierać społeczność akademicką we wdrażaniu ustawy. MNiSW przeprowadzi szkolenia dla pracowników administracyjnych uczelni, a także wyda poradniki i broszury informacyjne. O szczegółach resort nauki będzie informował wkrótce.
Konstytucja dla Nauki została podpisana przez Prezydenta RP – Andrzeja Dudę. Oznacza to, że wejdzie w życie z dniem 1 października 2018 r. Reforma, której domagało się od lat środowisko akademickie, ma na celu stworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju polskiej nauki, a także kształcenia kadr przyszłości. Jest pierwszą od lat kompleksową zmianą podejścia do badań naukowych, nauczania studentów i zarządzania uczelnią.
… Reforma zacznie obowiązywać od 1 października tego roku, jednak środowisko akademickie jest przygotowane na zmiany – wspólne prace nad ustawą trwają bowiem od 2,5 roku, a wdrożenie reformy rozłożone jest na kilka lat. Co reforma zmienia w funkcjonowaniu uczelni i jakie korzyści niesie za sobą dla poszczególnych uczestników systemu szkolnictwa wyższego i nauki?
Prezydent Andrzej Duda podpisał w środę ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz przepisy ją wprowadzające. To całościowa reforma szkolnictwa wyższego; zakłada duże zmiany m.in. w działaniu uczelni, ich finansowaniu, karierze naukowej.
….Projekt ustawy wywołał dyskusje także w obozie rządzącym. Zastrzeżenia do reformy wicepremiera Gowina zgłaszali ważni politycy PiS, w tym wicemarszałek Sejmu i szef klubu parlamentarnego PiS Ryszard Terlecki. W związku z uwagami płynącymi z koalicji, a także ze środowiska akademickiego, resort nauki w toku sejmowych prac rekomendował przyjęcie licznych poprawek. Po pierwszym czytaniu sejmowa Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży przyjęła 160 poprawek. Wtedy m.in. zmniejszono kompetencje rady uczelni (nie wybiera ona rektora). W tamtej turze poprawek dano też uczelniom, które otrzymały w danej dziedzinie ocenę B+, możliwość otwierania kierunku studiów bez zgody ministra.
W czerwcu przeciw zapisom projektu Ustawy 2.0 w różnych miejscach Polski organizowane były protesty. Strajki okupacyjne bądź akcje protestacyjne zorganizowano m.in. na Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Gdańskim, Uniwersytecie Wrocławskim czy AGH. Sprzeciw wobec ustawy wyraziły również części środowisk na Uniwersytecie Łódzkim, Opolskim, Rzeszowskim czy w Białymstoku, a także NSZZ Solidarność przy kilku uczelniach. Były to protesty organizowane oddolnie, przez Akademicki Komitet Protestacyjny…..Od protestów odcięły się samorządy studentów tych uczelni i władze placówek. Poparcie dla ustawy podtrzymały instytucje ustawowo reprezentujące środowisko akademickie: Parlament Studentów RP, Krajowa Reprezentacja Doktorantów, Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych (KRePSZ). Poparcie wobec ustawy podtrzymała też sieć małych i średnich uczelni akademickich zrzeszająca 25 szkół wyższych.
Matematyka i fizyka – te dwa kierunki prowadzone Uniwersytecie Warszawskim awansowały w tegorocznej edycji Shanghai’s Global Ranking of Academic Subjects (GRAS). Zajęły odpowiednio 51 i 75 miejsce, podczas gdy rok temu zostały sklasyfikowane na miejscach: 101-150 oraz 151-200….Sukces UW nie przełożył się jednak na lepsze sklasyfikowanie polskich uczelni w rankingu ogólnym. Najlepsze miejsce zajmuje warszawska uczelnia, która została sklasyfikowana w czwartej setce rankingu. Kolejny Uniwersytet Jagielloński – w piątej……- Ulokowanie w ciągu 10 lat zapowiadanych przez Gowina 50 mld zł w liczne, także mniejsze szkoły może niewiele zmienić. Warto też zwrócić uwagę na źródła dotacji. W Polsce środki pochodzą głównie z grantów i programów rządowych. Za granicą gro kwot to pieniądze prywatnych inwestorów oraz korporacji, traktujących szkoły wyższe jak swój hub innowacji oraz przestrzeń rekrutacji talentów. Wielu absolwentów najlepszych uczelni świata już po opuszczeniu murów zasila je znacznymi kwotami w ramach działalności filantropijnej i z poczucia przynależności do tego elitarnego grona – dodaje prezes Elabu.
Moim zdaniem ustawa wymaga weta. Opinie na jej temat idą w poprzek podziałów politycznych
— mówi w rozmowie z portalem wPolityce.pl prof. Wojciech Polak, historyk, przewodniczący Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej.
tak naprawdę większość polityków prawicy oraz pracowników wyższych uczelni jest przeciwna tej ustawie. Poprawki, które były bardzo liczne i wprowadzane na różnych etapach, w gruncie rzeczy mają charakter kosmetyczny. Dotyczyły różnych drobnych spraw formalnych, czy pewnych mechanizmów, ale nie rzeczy najważniejszych. Te, jak były na początku ustawy, tak przeszły przez wszystkie szczeble legislacyjne.
Które z nich ma Pan na myśli?
Ta ustawa likwiduje autonomię wyższych uczelni, zwłaszcza wewnętrzną, wprowadza wszechwładzę rektora. Wprowadza też system ocen pracowników naukowych czy też dyscyplin na danych uczelniach, który doprowadzi w praktyce w ciągu kilku, góra 10 lat, do degradacji większości polskich uczelni regionalnych i do likwidacji licznych kierunków, zwłaszcza humanistycznych. Ustawa 2.0 właściwie dewastuje cały system funkcjonowania i zarządzania uczelniami, np. znosi wydziały autonomiczne……Wprowadza dziwne rozwiązania, jak np. stanowisko profesora dydaktycznego bez habilitacji, który będzie miał wszelkie uprawnienia pracownika samodzielnego. Stanowisko to będzie rozdawane za wybitne osiągnięcia dydaktyczne, ale do końca życia taki pracownik nie będzie musiał prowadzić żadnej pracy naukowej. Jest to sprzeczne z humboldtowską zasadą, że na uczelni powinni pracować ludzie, którzy łączą pracą naukową z dydaktyczną.
…….Polskich czasopism na listach międzynarodowych w praktyce bowiem nie ma. Głównie z tej przyczyny, że nikogo np. w USA nie obchodzi życie sejmikowe szlachty na Podlasiu i nikt nie opublikuje artykułu na ten temat. Humanistyka ma swoją specyfikę krajową i naukowcy publikują w pismach krajowych, które są dobre, poważane i szanowane. Teraz prawie wszystkie one zostaną uznane za niewiele warte…..
….System szkolnictwa wyższego i nauki funkcjonuje z poszanowaniem standardów
międzynarodowych, zasad etycznych i dobrych praktyk w zakresie kształcenia
i działalności naukowej oraz z uwzględnieniem szczególnego znaczenia społecznej
odpowiedzialności nauki.
Posłowie i senatorowie poparli ustawę reformującą polskie szkolnictwo wyższe i naukę. Tym samym 2,5-letni proces powstawania Konstytucji dla Nauki dobiega końca. Ustawa trafi teraz na biurko głowy państwa – prezydent będzie miał 21 dni na jej podpisanie. Reforma to przede wszystkim wzmocnienie uczelni regionalnych, podwyżki dla nauczycieli akademickich, podniesienie jakości studiów i kształcenia praktycznego. Konstytucja dla Nauki stwarza warunki do doskonałości naukowej i proponuje nowe ścieżki kariery – zarówno dla doktorantów (szkoły doktorskie), jak i dla nauczycieli akademickich (dydaktyczna ścieżka kariery)……..
Polska powinna być miejscem, do którego będą przyjeżdżać studenci z różnych zakątków świata i wyjeżdżać z poczuciem, że rozwija się tu ważna część światowego dziedzictwa naukowego – mówi wiceminister Piotr Dardziński w rozmowie z Jakubem Pydą z „Teologii Politycznej Co Tydzień”: „Spór o uniwersytet”….
……Ustawa – którą nazywamy Konstytucją dla Nauki – odchodzi od jednego z podstawowych paradygmatów dotychczasowego ustroju szkolnictwa wyższego. Wedle starego modelu zakładano, że o kompetencji uczelni rozstrzyga liczba zatrudnionych doktorów, doktorów habilitowanych czy profesorów. W nowym porządku decydującym kryterium będzie zaś dorobek naukowy. Co to oznacza w praktyce? Wyobraźmy sobie taki ośrodek, którego kadrę nie wzbogaca zbyt wielu dostojnych profesorów i doktorów habilitowanych, lecz świetni, aktywni doktorzy o dużym dorobku akademickim. W świetle planowanego modelu parametryzacji ta uczelnia będzie miała szansę nabyć takie uprawnienia, jakie dziś mają tylko największe ośrodki. Kluczowe jest tu, aby zrozumieć, że jeśli zmieniamy kryterium liczebności kadry na jej jakość, to tam, gdzie jest tej kadry mniej, istnieje większa szansa, aby uczelnia mogła się szybciej rozwijać. Ustawa 2.0 jest tak skonstruowana, aby istotnie podnosiła poziom doskonałości polskich uczelni……
W kierownictwie politycznym Prawa i Sprawiedliwości zapadła decyzja o poparciu projektu ustawy 2.0 reformującej system szkolnictwa wyższego – poinformował PAP szef klubu PiS, wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki. „Projekt ustawy uległ znacznym zmianom i jest możliwy do zaakceptowania” – dodał.
……Podczas prac w komisji do projektu Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce zgłoszono 90 wniosków mniejszości, a do projektu przepisów wprowadzających ustawę – 2 wnioski mniejszości. Dodatkowo, podczas drugiego czytania do projektu zgłoszono 92 poprawki; komisja rekomendowała przyjęcie ponad 60 z nich. Ponadto do ustawy o przepisach wprowadzających zgłoszono 30 poprawek, a 26 rekomendowano. Wszystkie z rekomendowanych poprawek to poprawki rządowe.
– Wszystkie przepisy dotyczące studentów powstały w ścisłej współpracy z Parlamentem Studentów – przekonuje wicepremier Jarosław Gowin
W czwartek nasi czytelnicy mogli zadawać pytania ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego w ramach akcji zorganizowanej na Twitterze przez „Rzeczpospolitą” pod hasztagiem #zapytajgowina. Wicepremier odpisywał internautom na żywo, poniżej przedstawiamy wybór najciekawszych pytańi odpowiedzi…
Jak ocenia pan szanse na poprawę pozycji polskich uczelni na arenie międzynarodowej?
W ostatnim rankingu QS duża grupa polskich uczelni podniosła swoją pozycję. Spodziewamy się podobnych wyników w sierpniu, kiedy ogłoszony zostanie ranking szanghajski. Liczę, że UW wejdzie do trzeciej setki. Ale to nas nie satysfakcjonuje. Celem jest co najmniej druga setka dla najlepszej polskiej uczelni w ciągu trzech–pięciu lat, a za jeszcze kolejne trzy–pieć lat awans do pierwszej setki….
Czy w Klubie PiS będzie dyscyplina w trakcie głosowania nad ustawą?
Wszystkie projekty rządowe z zasady objęte są dyscypliną. Podczas wczorajszego posiedzenia marszałek Ryszard Terlecki zapowiedział, że Klub ustawę poprze.
…….Wczoraj poparcie reformy udzieliły wszystkie państwowe wyższe szkoły zawodowe i uczelnie średnie, też rzekomo zagrożone przez moją reformą
— powiedział.
Demokracja nie polega na tym, że pod wpływem protestów małych grupek wyraźna większość ma zrezygnować z szansy, jaką jest ta reforma
— podkreślił.
Wszyscy rzetelni dyskutanci podkreślają, że ta reforma, zdecydowanie poszerza autonomię uczelni. Cały szereg spraw, które zostały uregulowane na poziomie ustawy, zostaną przeniesione na poziom statutu
— dodał.
Ja bym chciał, by wydobyć ogromny potencjał tkwiący w środowiskach akademickich i pokazać, że są one różnorodne
Protesty na uczelniach nie zatrzymają zmian w szkolnictwie wyższym. W czwartek i piątek reformą będzie zajmował się Sejm, później Senat.
W najbliższy czwartek wieczorem lub w piątek rano odbędzie się finalne głosowanie w Sejmie nad reformą nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina. Później ustawa trafi do Senatu. Jak jednak wynika z naszych informacji, na ostatnim etapie prac w Sejmie Ministerstwo Nauki zgłosi ok. 50 kolejnych poprawek do ustawy…..
…Ministerstwo zaproponowało więc poprawkę, zgodnie z którą rada uczelni będzie wskazywać jedynie kandydatów na to stanowisko, po zaopiniowaniu przez Senat. Wyboru będzie dokonywało wyłącznie kolegium elektorów. Przepis w takim kształcie poparła wczoraj podczas głosowania większość parlamentarzystów. …Spore kontrowersje wywołała natomiast zmiana, zgodnie z którą członkiem rady może być osoba, która do dnia rozpoczęcia kadencji nie skończyła 67 lat…..
Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2018: na czele (ex aequo)Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warszawski, trzecie miejsce zdobyła Politechnika Warszawska. Akademia Leona Koźmińskiego ponownie najlepsza w grupie uczelni niepublicznych. Znamy także zwycięzców w rankingach 68 kierunków studiów, dzięki czemu można wybrać te uczelnie i wydziały, które prowadzą je na najlepszym poziomie.
Ranking Perspektyw uwzględnia 29 wskaźników zgrupowanych w siedem kryteriów: Prestiż, Absolwenci na rynku pracy, Potencjał naukowy, Efektywność naukowa, Potencjał naukowy, Innowacyjność i Umiędzynarodowienie. Czyni to z niego jeden z najbardziej rozbudowanych rankingów edukacyjnych na świecie. Jest też jednym z czterech, które posiadają międzynarodowy certyfikat jakości. Jego metodologię opracowuje Kapituła pod przewodnictwem prof. Michała Kleibera, b. prezesa Polskiej Akademii Nauk….
…Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2018 to w istocie cztery rankingi odzwierciedlające różne misje pełnione przez polskie uczelnie. Są to:
Ranking Uczelni Akademickich – obejmujący wszystkie szkoły wyższe (z wyjątkiem uczelni artystycznych) posiadające uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora;
Ranking Uczelni Niepublicznych – obejmujący niepubliczne szkoły wyższe posiadające uprawnienia do kształcenia co najmniej na poziomie magistra;
Na wniosek prezydenta w projekcie Konstytucji dla Nauki chcemy się wycofać z szybkiej ścieżki habilitacji za prestiżowe granty – powiedział w rozmowie z PAP wiceminister nauki Piotr Müller. Rząd przygotował pakiet ok. 160 poprawek do projektu…….W projekcie ustawy kładzie się nacisk na to, by naukowcy publikowali w czasopismach naukowych znajdujących się w międzynarodowych bazach. Publikowanie w nich może odbywać się również w językach narodowych. Wiele wydawanych w Polsce czasopism naukowych do takich baz jeszcze nie trafiło. Na wniosek prezydenta resort nauki chce skorygować zapisy przejściowe dotyczące publikowania. I tak – zgodnie z poprawką – w ewaluacji 2017-2020 publikacje z czasopism naukowych w latach 2017 i 2018 r. będą punktowane według dotychczasowych ministerialnych punktacji. Punktacja zmieni się więc dopiero w pracach publikowanych w następnych latach…..Inna z poprawek MNiSW zmniejsza – w porównaniu z projektem – wymagania niezbędne do tego, by uzyskać tytuł profesora. Nie będzie do tego niezbędne doświadczenie w kierowaniu grantami oraz aktywność we współpracy międzynarodowej.
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zostanie uchwalona na początku czerwca. Po przejściu przez Senat „wszystko będzie w rękach pana prezydenta” – powiedział w poniedziałek w Krośnie (Podkarpackie) minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
Na początku czerwca ustawa zostanie uchwalona przez Sejm, później przez Senat, a potem wszystko będzie w rękach pana prezydenta” – zapowiedział Jarosław Gowin.
Według niego ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce powstała „w dialogu”, ma też charakter ewolucyjny – a nie rewolucyjny i zawiera część rozwiązań, które sprawdziły się w poprzedniej ustawie.
Będzie wprowadzana stopniowo. Ostatnie zapisane w niej zmiany wejdą w życie w 2026 r.
W środę posłowie rozpoczną prace nad projektem ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, będącego efektem blisko dwóch lat konsultacji i dialogu ze środowiskiem akademickim. Uczestnicy debaty zgadzali się co do palącej potrzeby reformy. Projekt stawia sobie za cel uwolnienie potencjału polskiej nauki, podniesienie pozycji polskich uczelni w rankingach międzynarodowych i wzmocnienie badań naukowych polepszających jakość życia Polaków. Konstytucja dla Nauki to także podwyżki dla nauczycieli akademickich, wsparcie i wzmocnienie uczelni regionalnych, podniesienie jakości studiów i stworzenie nowego modelu kształcenia doktorantów – tzw. szkół doktorskich. To pierwsza tak szeroka reforma po 1989 r. – Konstytucja dla Nauki zastąpi cztery dotychczas obowiązujące ustawy. Dokonanie tak gruntownej reformy nie byłoby możliwe bez dodatkowego finansowania, dlatego przyszłoroczny budżet przeznaczony na szkolnictwo wyższe zostanie zwiększony o 700 mln złotych. Jedną z form wsparcia dla uczelni będzie także ogłoszona dzisiaj kolejna edycja konkursów NCBR na Zintegrowane Programy Uczelni.
Reforma cieszy się szerokim poparciem środowiska akademickiego. Na wejście w życie ustawy czekają: Parlament Studentów RP, Krajowa Reprezentacja Doktorantów, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Konferencja Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych, Sieć Małych i Średnich Publicznych Uczelni Akademickich i wielu innych przedstawicieli środowiska akademickiego. Konstytucja dla Nauki zyskała również aprobatę wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz biznesu…….
Jeszcze w tym tygodniu spotkam się z prezydentem Andrzejem Dudą i zaprezentuję mu ostateczny kształt projektu nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i nauce – powiedział w środę w radiowej Trójce wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
W środę w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tzw. Konstytucji dla Nauki, który ma zastąpić cztery dotychczas obowiązujące ustawy. To pierwsza tak szeroka reforma nauki i szkolnictwa wyższego po 1989 r.
Czy nowa ustawa zmieni mechanizmy, które
przyczyniają się do umasowienia dydaktyki i które nie
sprzyjają umiędzynarodowieniu uczelni i aktywności
naukowo-badawczej?
Odejście od masowego kształcenia na rzecz podnoszenia jego jakości
MNiSW już podjęło kroki zmierzające w tym kierunku, takie jak: wprowadzenie do algorytmu współczynnika SSR (stosunek liczby studentów do liczby pracowników) z modelową liczbą 13;
zmiana sposobu liczenia do algorytmu doktorantów – jedynie ci ze stypendium wypłacanym z dotacji liczą się x 6; nagroda za przyciąganie dobrych kandydatów.
Wzmocnienie znaczenia badań i nauki, w tym silniejszy wpływ na otoczenie
społeczno-gospodarcze (transfer wiedzy i innowacji)
MNiSW już podjęło kroki zmierzające w tym kierunku: już dzisiaj dotacja zależna jest od wyników kategoryzacji, a w parametryzacji liczą się wyniki komercjalizacji (patenty, sprzedaż usług badawczych i naukowych).
Najważniejsza idea w nowej ustawie to wprowadzenie statusu uczelni badawczej, a także prowadzenie parametryzacji w dyscyplinach, a nie jednostkach podstawowych, co ma z kolei konsekwencje w postaci przeniesienia uprawnień do nadawania stopni na poziom uczelni.
Zwiększenie efektywności zarządzania uczelnią
Spośród zawartych w nowej ustawie rozwiązań, dwa budzą najwięcej dyskusji:
1. Wprowadzenie nowego organu – rady uczelni, z ważnymi kompetencjami, takimi jak:
• wskazywanie kandydatów na rektora,
• wyposażenie rektora w większe kompetencje wykonawcze.
2. Ustawa wycofuje się również „z wnętrza” uczelni, tj. nie reguluje wewnętrznej organizacji uczelni, pozostawiając to statutowi – dlatego nie ma w niej zapisów odnośnie „jednostek podstawowych”, kanclerza czy prorektorów. Nie oznacza to, że mają nie istnieć – oznacza jedynie, że uczelnie same zadecydują o organizacji swojej administracji oraz dyscyplin naukowych.
O zapisach w nowej ustawie na stronie http://www.nowaustawa.uw.edu.p
„Rząd przyjął Konstytucję dla Nauki. Dziękuję całemu środowisku akademickiemu (również krytykom ustawy) za 2,5 roku twórczej współpracy” – napisał na Twitterze wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.
Ustawa zgodnie z propozycją resortu nauki ma zacząć obowiązywać od 1 października 2018 r. Byłaby to pierwsza od ponad 12 lat całościowa reforma uczelni.
Wśród ważnych kierunkowych zmian zawartych w projekcie ustawy, nazywanej Konstytucją dla Nauki lub Ustawą 2.0, jest m.in. uzależnienie wielu możliwości uczelni (m.in. możliwości prowadzenia studiów o profilu ogólnoakademickim i nadawania stopni naukowych) od kategorii naukowych, jakie szkoła wyższa uzyska w prowadzonych dyscyplinach. Uczelnie (publiczne i niepubliczne) dzielić się będą na akademickie i zawodowe.
Rząd nie ma pieniędzy na mieszkania komunalne – W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat z Polski wyjechało kilkanaście tysięcy naukowców – zdolnych, młodych ludzi, którzy poza granicami kraju szukali warunków do pracy naukowej i twórczej wymiany myśli. Dziś mamy warunki, aby z powrotem przyjąć ich w Polsce – podkreśla wicepremier Jarosław Gowin. W ramach „Polskich Powrotów” rodzime uczelnie mogą starać się o specjalne dotacje na sfinansowanie zatrudnienia akademika dotychczas pracującego w innym kraju. NAWA pokryje koszty związane z jego przeprowadzką i adaptacją miejsca pracy do potrzeb prowadzonych badań naukowych. Przez cztery lata będzie również opłacać wynagrodzenie wracającego naukowca oraz dwóch jego współpracowników, wspierających go w wykonywaniu codziennych obowiązków. Najbardziej doświadczeni badacze, którzy zdecydują się wrócić do Polski, w ciągu roku będą mogli zarobić nawet ok. 350 tys. zł brutto.
